خلاصه ی جلسه ی شماره ی (۵) از دوره ی آموزشی امام شناسی از منظر ادعیه و زیارات :
🔰 امام موجودی “فرابشری”
⚜️ یکی از مهمترین ویژگی های شیعیان اعتقاد به “فرا بشری” بودن امام است ، به این معنا که اگرچه ائمه ظاهرا مثل ما هستند ولی روحشان با روح ما از نظر جنس و نوع فوق العاده متفاوت است و ما و هیچکس قابل مقایسه با آنها نیست ، روح با عظمت و بی بدیلشان در دنیا ، به امر خداوند وارد بدنهائی مانند بدنهای ما شد و گرنه روحشان قبل از ارواح انسانها و با ظرفیتی غیر قابل فهم ما خلق شده بود.
👈 مثال :
برای اینکه تفاوت ائمه را با بقیه ی انسانها بهتر متوجه شویم به این مثال توجه فرمائید :
برای حرکت دادن اتومبیل فرق نمی کند مرد پشت فرمان بنشیند یا زن ، با سواد باشد یا بی سواد ، پیر یا جوان ، چون اتومبیل که با موتور و گیربکس و گاز و دنده و کلاج و…. حرکت می کند هرکس آنها را بحرکت در آورَد حرکت می کند ، پس حرکت ماشین به نوع و شکل و شمایل راننده بستگی ندارد ، یعنی اگر بزرگترین شخصیت یا پست ترین فرد ، زیباترین یا زشت ترین آدم راننده ی اتومبیلی شود می تواند ماشین را بحرکت درآورَد ، ولی شخصیت و سن و سال و فهم و عقل و…. راننده ها با هم خیلی متفاوتند .
🔰 امام دارای روحی متفاوت از بقیه ی مخلوقات:
⚜️ منظورمان از مثال بالا اینست که بدانیم ما در مورد ائمه اعتقاد داریم بدنهایشان شبیه بدنهای بشر است (بلاتشبیه مثل اتومبیل) ولی روحشان شباهتی با روح ما ندارد ( همانطور که راننده ها متفاوتند) .
این جمله ی زیارت جامعه همین حقیقت را بما می فهماند :
🔅”خلقکم الله انوارا فجعلکم بعرشه محدقین حتی منّ علینا بکم” = خداوند (در ابتدا) شما را انواری خلق کرد که عرش از وجود شما پرشد ( و آنجا بودید) تا وقتی خداوند بوسیله ی قرار دادنتان در میان ما (= در بدنهائی مانند ما) بر ما منت گذاشت .
بله ، فرا بشری بودن امام خط قرمز ماست و اگر دیدید کسی شیعیان را مورد هجوم قرار می دهد بدانید منظورش همین اعتقاد است ، ما این حقیقت را “که امام یک موجود فرابشری است” از آیات قران گرفته ایم ( که توضیح خواهیم داد) یعنی هر کدام از اعتقادات شیعه درمورد امام ریشه قرانی دارد ، افرادی از مخالفین که ایجاد شبهه می کنند و می گویند شیعیان درباره ی امام غلو می کنند استدلالشان اینست خداوند در قرآن درباره ی پیغمبرش که مقام بالاتری دارد می فرماید “انا بشر مثلکم” = من بشری مثل شما هستم آنوقت شما درباره ی امام معتقد به فرابشری او هستید؟
👈پاسخ به شبهه :
در پاسخ می گوییم ما درباره ی پیغمبر اکرم نیز معتقد به فرابشری بودن ایشان ( بمعنائی که درباره ی امام معتقدیم) هستیم ، خداوند وقتی درباره ی پیغمبر فرموده “انا بشر مثلکم” همان جنبه ی بدنی شان را فرموده ولی در ادامه آیه می فرماید “یُوحی الیّ” = بر من وحی می شود ، که منظور ارتباط خاص خدا با روح با عظمت پیغمبر است .
خود پیغمبر در جاهای مختلف از جمله در خطبه غدیر که صد و بیست هزار نفر ( که عموما افرادی در سطح معرفتی پائین بودند) فرمودند :
….والله انا…خاتم الانبیاء و المرسلین و الحجه علی جمیع المخلوقین من اهل السموات و الارضین… = بخدا قسم من …. خاتم همه ی پیامبرانم و بر همه ی مخلوقاتی که در آسمانها و زمینها هستند حجتم ، این جمله یعنی اعلام فرابشری بودن روحشان که آنجا اعلام فرمودند.
🔰 علم امام جلوه ی فرابشری بودنش است :
⚜️ یکی از جهات فرا بشری بودن — روح — امام “علم” اوست .
ما می گوییم امام نسبت به تمام مخلوقات علم کامل دارد ، یعنی معتقدیم خداوند هر چه از علوم می خواسته به مخلوقات بدهد ، توسط پیغمبر صلی الله علیه و آله در ظرف امام ریخته است .
👈شاهد سخن :
در اوائل دعای ندبه در این باره چنین آمده است : و اَودَعتَه علم ماکان و ما یکون الی انقضاء خلقک = (ای خدا) علم هرچه انجام شده و هرچه تا انقضای مخلوقات واقع خواهد شد به پیغمبر اکرم بودیعت دادی ، چند فراز بعد از آن درباره ی اینکه پیغمبر همه ی علوم را به امیرالمومنین صلوات الله علیه دادند چنین آمده : و اَودَعَهُ علمه و حکمته = و (پیغمبر اکرم) علم و حکمتش را (به حضرت علی) داد .
👈 شاهدی دیگر:
در خطبه ی غدیر نیز این مطلب را بصورت دیگری فرمودند :
ما من علم الّا و قد احصاه الله فیّ و کل علم علمته فقد احصیته فی امام المتقین = هیچ علمی نیست مگر اینکه خداوند آن را در وجود من قرار داد و هرعلمی که بمن داده شد آن را به امام متقین دادم .
👈 نتیجه:
✔️ با چنین روایاتی معتقدیم ائمه عالم به همه ی علوم و امورند و هیچ چیز نیست مگر اینکه آنرا می دانند .
🔰 تفاوت علم امام با انبیاء گذشته از منظر قرآن :
⚜️ خدا وقتی درباره ی برانگیخته شدن انبیاء مرسل و غیر مرسل به پیغمبری (غیر از پیغمبر اکرم) صحبت می کند زمانی برای آراسته شدنشان به علم و حکمت تعیین می فرماید:
از میان انبیاء اولوالعزم وقتی در مورد عالم بودن حضرت موسی می خواهد بفرماید در آیه ی ۱۴ سوره ی قصص می فرماید :
✨ولمّا بلغ اشدّه واستوی آتیناه حکما و علما و کذلک نجزی المحسنین = چون به توانائی جسمی و عقلی خود رسید و کامل شد به او علم و حکمت دادیم و اینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم .
از میان انبیاء غیر اولوالعزم درباره ی حضرت یوسف (آیه ی ۲۲ سوره ی یوسف) اینچنین می فرماید : و لمّا بلغ اشُده اتیناه علما و حکما و کذلک نجزی المحسنین = وقتی به حدی از بلوغ و رشد رسید ما به او علم و حکمت دادیم .
دقت کنید ، خداوند زمانی را برای دادن علم و حکمت به پیامبران تعیین می فرماید نه قبل از آن ، این بمعنای آنست که از ابتدا علمی را که بعدا به آنها داد نداشتند در حالیکه درباره ی امام بدون هیچ محدودیتی می فرماید ” وکل شیءِ احصیناه فی امام مبین ( آیه ی ۱۲ سوره یاسین)
⚠️دقت کنید
⚜️ درباره پیغمبران اولوالعزم و غیر اولوالعزم هیچگاه صحبت از دادن علم از اول به آنها نیست .(غیر از پیغمبراکرم که خودشان هم جزو افراد فرابشری هستند)
🔰شاهدی دیگر از علم بی منتها:
⚜️ در مورد امیرالمومنین صلوات الله علیه در آیه آخر سوره رعد فرموده : “و قال الذین کفروا لست مرسلا قل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب” = کسانی که کافر شده اند می گویند تو پیغمبر نیستی ، به آنها بگو شهادت خدا و کسی که “تمام علم کتاب” به او داده شده بین من و شما بر اثبات رسالتت کفایت می کند”. خیلی مهم است که خداوند برای اثبات حقانیت رسالت پیامبر “خدا و امیرالمومنین” را به عنوان دو شاهد معرفی می کند . یعنی یکی خدا شاهد رسالت پیامبر است که پیامبر را ارسال کرده و دیگر امیرالمومنین .
🔰نکته ی مهم :
✅ نکته ی مهم در معرفی حضرت اینست که اگر خداوند برای معرفی شاهد جهت اثبات حق بودن رسالت پیامبر بجای “و من عنده علم الکتاب” نام حضرت علی را می فرمود فقط شخصی بنام علی را معرفی کرده بود در حالی که او را با عنوانی معرفی کرده که ثابت کننده ی مقامی برای امیرالمومنین نیز هست ، خدا می خواهد فرا بشری بودن امیرالمومنین را از نظر علمی که دارند ثابت کند و لذا می گوید “و من عنده — علم الکتاب –” یعنی کسی که –تمامی علم کتاب — نزدش است .
🔰توضیح امام رضا صلوات الله علیه:
⚜️امام رضا صلوات الله علیه در حدیثی می فرمایند آصف بن برخیا که تخت بلقیس را از شش ماه راه در یک چشم بهم زدن آورد به اندازه بال مگسی از این علم بهره مند بود ( در آیه ی ۴۰ سوره ی نمل = قال الذی عنده علمُ من الکتاب — خداوند “علم” را نکره آورده است ، یعنی بخشی و مقداری از علم ، مقدارش را امام رضا صلوات الله علیه تعیین فرمودند : به اندازه ای که یک مگس بالش را به دریا بزند و تر شود !!!) آصف بن برخیا به همین اندازه علم داشت و به کمک آن تخت بلقیس را از شش ماه راه در یک چشم برهم زدن آورد .
منظور از نقل این مطلب آنست که بدانیم علم امام خط قرمز اعتقادات شیعیان است. یکی از محورهای مهم مباحث شیعیان درباره امام بحث علم امام است که یک شیعه باید بطور مستدل بداند که اگر از او بپرسند از کجا معلوم امام موجودی فرابشری است بگوید از آنجا که قران علم امام را تایید می کند که تحصیلی نیست ، محدودیت دنیائی ندارد خدایی است و علامت فرابشری بودن امام از نظر روحی .
❓عم یتسائلون ؟
⚜️این همان بحثی است که اختلاف از اینجا شروع شد. “عم یتسائلون” از چه می پرسند “عن النبا العظیم” از آن خبر بزرگ : ” الذی هم فیه مختلفون” از خبری که همه در آن به اختلاف افتادند . در چه چیزی به اختلاف افتادند ؟ آیا درباره ی “وجود” قیامت یا “لزوم” توحید و .. به اختلاف افتادند؟؟ البته در اینها به اختلاف افتادند ولی نه در باره ی “وجود” و “لزومش” بلکه در معنا و مصداقش ! ریشه اختلاف در موضوع امامت است ، یعنی امیرالمومنین با تکیه بر علمش توحید را یک جور تعریف می کند و ابوحنیفه که از آن علم بی بهره بود با تکیه بر فکر ناقصش جور دیگر .
🔰 منشا اختلاف :
⚜️ منشا هر اختلافی با هفتاد و دو گروه دیگر از مسلمین بخاطر این است که آیا به امام بعنوان موجود فرابشری اعتقاد دارند یا ندارند؟
ما با دلایلی از قرآن و روایات ثابت می کنیم امام موجود فرابشریست و یکی از جهات فرابشری اش داشتن علم کامل و بی پایان تا انتهای خلق نسبت به هرچیزی است.
⚜️والسلام علی من اتبع الهدی⚜️
ثبت ديدگاه