صفات اصحاب و یاوران امام زمان علیه السلام
✨قسمت سی و هفتم✨
? فصل سوم
✔️ مقدمه فصل سوم
اصحاب دو معنا دارد: یک معنای عام و یک معنا خاص
معنای عام اصحاب دوست و همصحبتی است. طبق آنچه در قرآن آمده هرکسی با هرکسی هم صحبت شود اگرچه با هم سنخیت روحی هم نداشته باشند خداوند آنها را مصاحب هم معرفی می‌کند.
معنای خاص اصحاب همان است که درباره ی اصحاب (یاوران) خصوصی ائمه علیهم السلام، در روایات بکار برده شده است.
در این فصل ۸ صفتی که در دعای عهد درباره ی ۳۱۳ نفر از اصحاب(یاوران) امام زمان علیه السلام آمده مختصراً توضیح خواهیم داد.
علتِ انتخاب دعای عهد برای معرفی صفات اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام اینست که در هیچ دعا و زیارتی به جامعیت و کاملی دعای عهد صفات و ویژگیهای یاوران مولایمان ذکر نشده است، زیارت جامعه ی کبیره، زیارت آل یاسین و دیگر زیاراتِ امام زمان بخشهائی از صفات اصحاب (یاوران) را فرموده اند ولی کاملترین صفاتِ اصحاب(یاوران) حضرت در دعای عهد آمده است، اگر دقت کنیم در میان ۸ صفتی که در این دعا از خداوند میخواهیم «شیعه بودن» نیست یعنی نمیگوییم خدایا ما را از شیعیان قرار بده زیرا قرار است در این دعا مجموعه صفاتی ذکر شود که یک «شیعه» (پس از گذراندن دوره انتظار که در فصل اول و دوم گفتیم) میتواند به آنها عمل کند.
✨قسمت سی و هشتم✨
پس چنانچه شیعیان آنچه را در فصل گذشته گفتیم (که برداشت از روایات معصومین علیهم السلام بود) کسب نمایند و بر اعتقاد و ایمان و عمل به آن مداومت نمایند بدون شک صفات ۸ گانهای که در دعای عهد بعنوان صفات اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام آمده را در خود خواهند یافت، در واقع هر یک از شیعیان با سپری کردن دورهی انتظار (که در فصل اول و دوم گفتیم) توانی برای عمل به همه ۸ صفتی که در این فصل گفته خواهد شد و در دعای عهد آمده در خود خواهند دید. (ظرفیت و قابلیتی برای عمل در این ۸ شاخه در خود خواهند دید.
در این دعا ۸ صفت برای اصحاب(یاوران) امام زمان علیه السلام ذکر شده است:
اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعَوانِهِ، وَالذّابّینَ عَنْهُ، وَالْمُسارِعینَ إِلَیْهِ فى قَضاءِ حَوائِجِهِ، وَالْمُمْتَثِلینَ لِأَوامِرِهِ، وَالْمُحامینَ عَنْهُ، وَالسّابِقینَ إِلى إِرادَتِهِ، وَالْمُسْتَشْهَدینَ بَیْنَ یَدَیْهِ.
✨قسمت سی و نهم✨
✔️ اولین صفت و ویژگی” انصار” است.
۱- اللهم اجعلنی مِن “انصاره”
“انصار” کسانی هستند که “همه ی” فعالیتهایشان را ” به سمت و سوی ظهور” جهت داده اند، دیده‌اید مثلاً کارمند بانک از ساعت……تا ساعتِ…… آن هم از شنبه تا پنجشنبه، البته اگر تعطیل رسمی نباشد، فقط در همان جهتی که برایش استخدام شده، نه همه‌ی فعالیتش را، به‌سوی تعریفی که از نوعِ کارش مورد قبول است جهت داده و بکار می‌گیرد؟
این که در پایان زیارت آل یاسین می‌گوییم “و نصرتی معدّهٌ لکم” یعنی همه نوع از فعالیت‌هایم را که به نحوی در جهت ولایت مؤثر است به‌سوی ظهورِ شما جهت داده‌ام، چیدمانِ زندگی‌ام در جهت یاوری شماست، دامنه‌ی فعالیتم دچار مرزبندی‌هایی که عرفاً در میان همسایگان و اقوام و ادارات و…. برقرار شده نیست، نه تنها از لاک خودم خارج شده‌ام و برای فراتر از خودم کار می‌کنم بلکه آنها را به سو و جهت یاوری شما چیده‌ام(چیزی که مانعی برای ظهور شما باشد در من نیست ) .
✨قسمت چهلم✨
۲ -“و اعوانه”
یکی دیگر از صفاتِ اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام که در بسیاری از ادعیه و زیارات آمده “اعوان” است، اعوان کسانی هستند که برای یاوری حضرت “توانسته اند” گامی بردارند، عملی بکنند، از “جهتی” که به فعالیتهایشان داده بودند (جزو انصار شده بودند) میتوانند بهره برداری کنند، گاهی انسان بخاطر یک قطره اشکی که بر مظلومیتِ امام علیه السلام می ریزد چون از حسرت قلبی بر میخیزد و طبعا سرمنشأ تحولی در اعمال میشود که امام علیه السلام دوست دارد، جزو اعوان محسوب میشود.
جهت داشتنِ فعالیتهای انسان (انصار) مانند انبار کردن و ذخیره نمودن است و گام برداشتنِ عملی (اعوان) بمانند استفاده کردن از این انبار است.
این که امیرالمومنین علیه السلام به اصحابشان فرمودند: «اعینونی بورع و اجتهاد» یعنی برای کمک به من « در عمل» گامی بردارید.
✨قسمت چهل و یکم✨
۳- “والذابّین عنه”
یکی دیگر از صفات اصحاب (یاوران ) مولایمان حمایت و فعالیت در جهت حضرت تا حد مرگ است.
انسان وقتی منحرفینی را میبیند که با وجود عقاید منحرف و باطل حاضر به عملیات انتحاری میشوند درمقابل امام زمان علیه السلام از خودش خجالت میکشد (اگر به حدی نرسیده باشد که حاضر به فدا کردن همه چیزش در راه امام زمان علیه السلام باشد).
یکی از نداهای امام حسین علیه السلام در آخرین لحظات روز عاشورا “هل مِن ذابٍّ یذُبّ عن حرم رسول الله” بود، این ندا مخصوصا به شیعیانِ آینده بود تا بدانند هیچ موقعیتی را برای تغییر وضعیت نامناسب به نفع دین نباید از دست داد و گرنه بعد از شکستِ ظاهریشان کسی احتمال نمیداد آنچنان وضع تغییر کند که نه تنها به امام بپیوندند بلکه خود را فدای او هم بکنند؟ چه دلیلی دارد که امام در یک قدمی شهادت سرباز فدائی آن هم از میان آن قوم بد طینت بخواهد؟ آری این ندا به تاریخ و انسانها بود تا بدانند این گونه باید فعالیت کنند، تا انسان این طور احساسی نداشته باشد در راهِ یاوری حضرت برای هر نوع فدا شدنی آماده نمیشود. اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام نه تنها تا حد مرگ حاضر به فعالیت برای حضرتند بلکه همیشه امیدوارند بتوانند هر وضعیت نامناسبی را به نفع فعالیت در راه حضرت تغییر دهند.
✨قسمت چهل و دوم✨
۴- “والمسارعین الیه فی قضاء حوائجه”
یکی دیگر ازصفات اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام اینست که هم قدرت شناختی برای خواست های حضرت دارند ( فهمیده اند حضرت از آن ها چه می خواهند) و هم برای انجام آن ها اولویت قائلند و با سرعت عمل انجام می دهند.
• فهمیده اند حضرت از آن ها چه می خواهد.
• خواست حضرت برایشان مهمترین است.
• بدون تنبلی و درنگ در اسرع وقت انجام می دهند.
اقامه ی ولایتِ امیرالمؤمنین علیه السلام در همه ی ابعاد زندگیِ از مهمترین حاجات حضرت است.
حاجاتِ حضرت درست شدنِ همه ی جهاتِ ما مطابق ولایت است و اصحاب (یاوران) حضرت فهمیده اند که این کار بوسیله تهذیب نفس با سرعت و کمال بیشتری انجام می شود و لذا با همت و سرعت و دقت در حال تنظیم کردنِ خود بر این محور هستند.
یادم هست موقعی که اجناس کوپنی اعلام می کردند فردی بود که به محض اعلام، قبل از همه جنس کوپن را تهیه می کرد و بین فامیل به سرعت عمل در خرید مشهور شده بود.کسی که قصد دارد جزو اصحاب (یاوران) مولایمان باشد درست نیست که خواست حضرت را بداند و به سرعت و با همت در آن جهت کار نکند.
✨قسمت چهل و سوم✨
۵- ” والممتثلین لاوامره”
یکی دیگر از صفات اصحاب (یاوران) امام زمان علیه السلام “والممتثلین لاوامره” است.
معنایش اینست که اصحاب (یاوران) اوامر و فرامین امام زمان علیه السلام را دقیقا به همان صورتی که دستور داده شده عمل می کنند.
اوامر حضرت ۲ نوعند:
یک نوع اوامرِ با واسطه هستند، یعنی چون حضرت فرمودند فقهای تزکیه شده حجتِ من بر شما هستند وقتی فرامین فقها دقیقا عمل شود به فرمان امام علیه السلام عمل شده است (در این امتثال امر یاوران و دیگر شیعیان مشترکند).
نوع دوم اوامرِ بی واسطه اند که ویژه ی اصحاب (یاوران) است، یعنی چون آن ها قابلیت و ظرفیت عمل به فرامین امام را دارند “چنانچه” حضرت صلاح بدانند ممکن است گاهی مستقیما دستوراتی به یکی از یاوران بفرمایند مانند آنچه به علی بن ابراهیم مهزیار فرمودند یا فرمان حضرت به شیخ مفید درباره ی زنِ حامله ای که فوت کرده بود، یا به آیت الله مرعشی نجفی در مواردی که در جای خود گفته شده است.
✨قسمت چهل و چهارم✨
۶- “والمُحامین عنه”
مُحامین یعنی دفع کننده ی از حضرت ( و دفاع کننده از ایشان).
اصحاب (یاوران) حضرت چه بوسیله ی رفتار شایسته و نیکو با اهل و عیال اقوام و غریبه و همه، و چه بوسیله ی زدودن افکار و اعتقاد اشتباهی که برخی نسبت به حضرت دارند دائما در حال دفاع کردن از حضرت و دور کردنِ هر نوع انحرافِ فکر و عقیده ی زشت و اشتباه از ذهن مردم نسبت بحضرتند، پس کسی که می خواهد جزو اصحاب آقا باشد هم بهترین روشِ برخورد با پدر و مادر و همسر و اقوام و همسایه و… را باید یاد بگیرد و تمرین و عمل کند و هم روشِ اصلاحِ اشتباهات و انحرافاتِ فکری و عملیِ مردم نسبت به حضرت را بداند تا حداکثر اصلاح گری را در جامعه انجام دهد، خداوند در آیه ی ۸۸ سوره ی هود نمونه ی چنین افرادی که می تواند الگوی اصحاب (یاوران) شود حضرت شعیب را معرفی می فرماید و از قول ایشان نقل می کند که به امتش چنین می گفت : “اِن اُریدُ الاّ الاصلاحَ ما استَطَعتُ = کارم جز اصلاحگری (با تمام توانم) نیست”
✨قسمت چهل و پنجم✨
۷-“و السابقین الی ارادته”
اصحاب( یاوران) امام عصر ارواحنا فداه آن چنان با حضرت سنخیتِ روحی دارند که به محض اراده و خواستِ ایشان متوجهِ می شوند و برای انجامش شتاب می کنند، البته خود حضرت اراده می کنند که آن ها بفهمند و این از کمال روحی آن ها و سنخیتی است که با حضرت دارند.
نکته ی قابل توجه اینست که بدانیم مطابق روایات امام علیه السلام جایگاه و بستری برای انجام اراده ی خداوند است ( ارادهُ الرب فی مقادیر اموره تَهبِطُ اِلَیکُم و تَصدرُ مِن بُیوتکم = اراده ی خداوند در مورد تقدیرات از طریق شما در مورد مخلوقات انجام
می شود) و اصحاب (یاوران) جایگاه و بستری برای اراده ی امام علیه السلام هستند، در واقع اصحاب(یاوران) قابلیتِ نوعی از مأموریتِ ویژه را دارند که حضرت در مواقعی خاص آن ها را برای آن انتخاب می کنند.
✨قسمت چهل و ششم✨
اصحاب ( یاوران) امام عصر ارواحنا فداه هرچند از هم اکنون ( در زمان غیبت ) آماده ی جانفشانی تا رسیدن به شهادت هستند ولی امید و آرزویشان شهادت در مقابل حضرت در هنگامه ی ظهور است ، شکی در ارزش و مقام شهید نیست ولی شهادت در کنار امام زمان علیه السلام بالاترین ارزشی است که نمونه اش فقط در زمان حضور معصومین علیهم السلام بوده است ،یکی از علل بلندی مقام و ارزش شهدای کربلا اینست که در رکاب و مقابل امام زمانشان بشهادت رسیدند ، این نوع شهادت در هیچ دوره ای ( مخصوصا زمان غیبت) تکرار نشده و تنها هنگام ظهور دوباره عملی خواهد شد ، یکی دیگر از عللی که به این شهیدان ارزشی فوق العاده داده و باید گفت آنها را از همه ی شهدای تاریخ بالاتر برده اینست که شهادت اصحاب ( یاوران) از عوامل پیروزی قیام حضرت در سطح وسیع کره ی زمین است (و شهادت هیچ شهیدی این چنین نبوده است)
✨برگرفته از کتاب ویژگی های یاوران ظهور✨
ثبت ديدگاه